อากิฮิโระ โยโคอิ: บิดา ‘ทามาก็อตจิ’ ของเล่นยุค ’90s
ไม่ว่าโลกเทคโนโลยีจะก้าวหน้าไปแค่ไหน ดูเหมือนมีของเล่นชิ้นหนึ่งจากยุคอะนาล็อกที่ยังไม่ยอมถูก disrupt หรือต–า-ยจากไป ของเล่นที่ว่า คือ ทามาก็อตจิ (Tamagotchi) สัตว์เลี้ยงเสมือนบนอุปกรณ์รูปไข่ขนาดพกพา ซึ่งยังคงออกผลิตภัณฑ์รุ่นใหม่มาไม่รู้จบ
ทามาก็อตจิ หรือที่คนไทยหลายคนเรียกว่า ‘ทามาก็อต’ และเด็กอเมริกันเรียกสั้น ๆ ว่า ‘ทามะ’ เคยสร้างปรากฏการณ์ช็อกโลกช่วงกลางทศวรรษ 1990s ด้วยการทำยอดข-า-ยถล่มทลาย
จนสาวกต้องหอบเสื้อผ้ามากางเต็นท์นอนรอซื้อกันข้ามวันข้ามคืน เป็นของเล่นยอดนิยมของทั้งเด็กและผู้ใหญ่ จนมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด ต้องมอบรางวัล ‘อิกโนเบล’ ให้ในฐานะนวัตกรรมที่ทำให้คนติดกันงอมแงม
แม้ต่อมากระแสทามาก็อตจิ จะถูกกลบด้วยตุ๊กตาเฟอร์บี้ และโลกเปลี่ยนจากอะนาล็อกสู่ยุคอินเทอร์เน็ต สมาร์ทโฟน จนกระทั่งเมตาเวิร์ส ของเล่นพวงกุญแจรูปไข่อย่างทามาก็อตจิก็ยังไม่หายไปไหน
ยังคงกลับมาเป็นข่าวให้เหล่าสาวกชื่นใจ จับมือกับเกม ตัวการ์ตูน รวมถึงศิลปินนักร้องรุ่นใหม่ ออกเป็นคอลเลกชั่นให้คนนำไปเลี้ยงได้ต่อเนื่อง
เบื้องหลังความเป็นอมตะของทามาก็อตจิ คงปฏิเสธไม่ได้ว่ามาจากไอเดียตั้งต้นของคนให้กำเนิดชื่อ อากิฮิโระ โยโคอิ (Akihiro Yokoi) นักออกแบบของเล่นชาวญี่ปุ่นผู้ชื่นชอบการเลี้ยงสัตว์ และต่อยอดแรงบันดาลใจจากการดูโฆษณาในโทรทัศน์
เริ่มต้นจากความเข้าใจ“สัตว์เลี้ยงเวลาที่มันน่ารักมีแค่ 20 – 30 เปอร์เซ็นต์ ที่เหลือคือภาระมากมายก่ายกอง”บิดาผู้ให้กำเนิดทามาก็อตจิ กล่าวถึงที่มาของเกมสัตว์เลี้ยงเสมือนแบบพกพาที่เขาสร้างขึ้นมาหลังได้ดูโฆษณาทีวี
เกี่ยวกับเด็กผู้ชายคนหนึ่งซึ่งต้องการพาเต่าที่เลี้ยงไว้เดินทางไปท่องเที่ยวกับครอบครัวในวันหยุด แต่ถูกแม่สั่งห้ามไม่ให้เอาไปด้วยโยโคอิเข้าใจความรู้สึกของเด็กในโฆษณาดีเพราะเขาก็มีสัตว์เลี้ยงมากมาย
ไม่ว่าจะเป็นสุนัข 1 ตัว, แมว 3 ตัว, นกแก้ว 2 ตัว รวมถึงแมลงปีกแข็งและแมลงชนิดอื่น ๆ อีกหลายตัว ด้วยเหตุนี้เขาจึงมองว่า การพาสัตว์เลี้ยงไปไหนมาไหนคงไม่ใช่ปัญหาหากนำมันมาอยู่ในโลกเสมือน
ส่วนแนวคิดของเขาที่ทำให้สัตว์ดิจิทัลต้องการการดูแลเอาใจใส่ไม่ห่าง และมีพัฒนาการ รวมถึงการสิ้-นอา-ยุขัยหรือต-า-ยจากไป ซึ่งเป็นเรื่องแปลกใหม่ของเกมยุคนั้น มาจากความต้องการทำให้มันสะท้อนโลกความเป็นจริง
“ผมต้องการใส่ไอเดียนี้ที่ว่า คนทุกวันนี้มองสัตว์เลี้ยงแค่ความน่ารัก (แต่ลืมนึกถึงภาระการเลี้ยงดู) เข้าไปในของเล่น ผมคิดว่าคุณจะเริ่มตกหลุมรักมันเมื่อได้ดูแลพวกมันด้วย”
โยโคอิ บอกกับนิวยอร์กไทมส์ ระหว่างนั่งสนทนากับนักข่าวในห้องประชุมเล็ก ๆ ของบริษัท ซึ่งมีตู้เลี้ยงปลาและเต่าที่เขาเพิ่งทำความสะอาดเองจนถึงตี 2 ของเช้าวันใหม่ตั้งอยู่ในห้อง
“เอกลักษณ์ของทามาก็อตจิ คือ มันจะต-า–ยหากคุณไม่ใ-ส่ใ-จสัตว์เลี้ยงของคุณ (แม้เกมจะสามารถ ‘รีสตาร์ท’ แต่สัตว์เลี้ยงตัวใหม่จะไม่ใช่ตัวเดิม)
“ความต-า-ยไม่ใช่เรื่องดีที่จะใส่ลงไปในเกมยุคนั้น แต่การมีสิ่งนี้ในการเล่นเกม มันทำให้ทามาก็อตจิ ก้าวเข้าใกล้โลกความเป็นจริงมากขึ้น” บิดาของทามาก็อตจิ เล่าถึงที่มา
ขายไอเดียให้นายจ้างเก่าอากิฮิโระ โยโคอิ เกิดวันที่ 10 กุมภาพันธ์ ค.ศ.1955 ในกรุงโตเกียว เขามีประสบการณ์ในวงการของเล่นมานาน 10 ปี จากการร่วมงานกับบริษัท Bandai ผู้ผลิตของเล่นยักษ์ใหญ่จากญี่ปุ่น ก่อนลาออกในปี 1987 และมาก่อตั้งบริษัท Wiz เพื่อรับงานออกแบบและพัฒนาของเล่นเป็นของตนเอง